Cerita (kisah atau naraftif)

  • Sastera Hikayat
    1. Hikayat-hikayat berunsur Hindu dan pancaran daripada epik India Ramayana dan Mahabharata: Hikayat Seri Rama, Hikayat Pandawa Lima, Hikayat Perang Pandawa Jaya.
    2. Hikayat lain berunsur India.
    3. Hikayat-hikayat daripada sumber Islam dan tempatan.
    4. Hikayat-hikayat daripada pelbagai unsur, Hindu, Islam dan daerah lain di Nusantara.

 

  • Sastera Epik
    1. Epik kebangsaan: Hikayat Hang Tuah
    2. Epik berunsur Islam: Hikayat Muhammad Hanafiyah, Hikayat Amir Hamzah

 

  • Sastera Panji dan Perwayangan
    1. Cerita-cerita panji Jawa dan Melayu termasuk dalam bentuk syair: Syair Ken Tambuhan, Syair Jaran Tamasya.
    2. Cerita-cerita wayang, pokok dan ranting daripada Ramayana dan Mahabharata.
    3. Cerita lain daripada tradisi wayang.

 

  • Sastera Sejarah
    1. Sejarah bersifat mitos dan lagenda: Merong Mahawangsa, Hikayat Banjar.
    2. Sejarah berunsur mitos dan sejarah: Sejarah Melayu, Hikayat Raja Pasai.
    3. Sejarah sebenar; merangkumi tempat, tokoh dan peristiwa: Misa Melayu, Sejarah Riau, Syair Residen De Brauw.
    4. Salasilah dan peraturan: Asal Raja-Raja Sambas, Surat Pengangkatan dan lain-lain.

 

  • Kisah Para Nabi dan Tokoh-Tokoh Islam
    1. Cerita sekitar kehidupan Nabi Muhammad s.a.w.: Hikayat Nur Muhammad, Hikayat Nabi Bercukur, Hikayat Nabi Wafat.
    2. Cerita tentang tokoh-tokoh dan keluarga Rasulullah: Hikayat Fatimah, Hikayat Khadijah Kahwin.
    3. Cerita Nabi dan Rasul yang lain: Kisas al-Anbia, Hikayat Nabi Yusof.
    4. Cerita tokoh-tokoh Islam, termasuk sebelum Islam: Iskandar Zulkarnain, Hikayat Tamin al-Dari, dan para sahabat yang lain.
    5. Cerita wali Allah, ahli sufi, dan sebagainya: Hikayat Luk,am al-Hakim, Hikayat Sultan Ibrahim ibn Adham.
    6. Watak dan peristiwa lain: Hikayat Perang Khaibar, Hikayat Seribu Masali, dan lain-lain.

 

Bukan Cerita (bukan kisah atau bukan naratif)

  • Sastera Kitab
    1. Ilmu fikah: Sirat al-Mustaqim
    2. Ilmu tasawuf, sufi dan lain-lain: Kitab al-Hakim, Syarab al-Asiqin, Thabit al-Muktadin, Mirat al-Tulab.
    3. Ilmu tahwid: Petunjuk Tentang Membaca al-Qur’an, Tanbihal-Makmun, Sirat al-Qari.
    4. Perundangan, faraid, dan lain-lain: Hukum Warisan dan Perkahwinan, Ilmu Faraid.

 

  • Sastera Undang-Undang dan Ketatanegaraan
    1. Kanun dan undang-undang: Hukum Kanun Melaka, Undang-Undang Pahang
    2. Peraturan dan adat-istiadat: Adat Raja-Raja Melayu.
    3. Ketatanegaraan: Taj al-Salatin, Bustan al-Salatin.
    4. Hukum adat, termasuk teromba dan tambo.

  

  • Kepustakaan Ilmu Tradisional
    1. Ilmu husab: Ilmu Hisab, Ilmu Hitungan.
    2. Ilmu bahasa: Bustan al-Katibin, Assir al-Hawi fi Ta’lima al-Nahu al-Jawi (Sri Lanka).
    3. Ilmu pertanian: Ilmu Tanaman
    4. Ilmu perubatan, perbomohan: Kitab Tib, Ilmu Mendukun.
    5. Ilmu penujuman: Kitab Bintang, Kutika Ramalan, Rejang Kutika.
    6. Lain-lain: Ilmu Berahi, Rahsia Perempuan.

     

  

Rujukan

Harun Mat Piah, Ismail Hamid, Siti Hawa Salleh, Abu Hassan Sham, Abdul Rahman Kaeh & Jamilah Haji Ahmad. 2000. Kesusasteraan Melayu Tradisional Edisi Kedua. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka.